Het federaal parlement stemde op 2 mei 2024 unaniem in met een vernieuwing van de Wet betreffende de bescherming van de persoon van de geesteszieke (WBP) van 26 juni 1990. Deze hervorming heeft onder andere als doel het stigma rond psychiatrische aandoeningen te verminderen, meer nadruk te leggen op behandelingen waar mensen vrijwillig voor kiezen, en de patiëntenrechten te versterken.
Een eerste aanpassing heeft te maken met het taalgebruik: stigmatiserende termen worden vervangen door meer neutrale terminologie. Zo spreekt de wet niet meer van “geesteszieken” maar van “personen met een psychiatrische aandoening”, en niet meer van “gedwongen opname” maar van “een beschermende observatiemaatregel”.
Daarnaast is er een nieuwe maatregel geïntroduceerd. De "vrijwillige behandeling onder voorwaarden” houdt het midden tussen gedwongen opname en volledig vrijwillige behandeling. Hierbij is het mogelijk voorwaarden te koppelen aan de vrijwillige behandeling als een persoon eigenlijk in aanmerking zou komen voor gedwongen opname, maar er toch voor kiest om zich vrijwillig te laten behandelen.
Verder stelt men aan het begin van de spoedprocedure een klinische evaluatieperiode van 48 uur in, om beter te kunnen beoordelen of een gedwongen opname gerechtvaardigd is.
Ook versterkt de wet de rechten van patiënten, met onder andere het recht op juridische bijstand in elke fase van de procedure en beperktere informatieverspreiding naar naasten, met alleen het beschikkende deel van het vonnis.
De wet treedt in werking op 1 januari 2025. Ondertussen bereidt de werkgroep een aantal uitvoeringsbesluiten voor, zoals het vaststellen van het model van het omstandig medisch verslag en van het behandelplan van de vrijwillige behandeling onder voorwaarden, alsook het bepalen van de opleidingsvoorwaarden voor de artsen die gemachtigd zijn om een omstandig medisch verslag op te stellen.
Blijf op de hoogte van alle ontwikkelingen rondom deze hervorming. Psyche zal een interactieve e-learning ontwikkelen waarbij je je op je eigen tempo de nieuwe wetgeving eigen kan maken.